صدای دالبی( Dolby )چیست؟
سينماي
امروز، بسيار متفاوت با سينماي 70 سال پيش است. تصوير واضح تر است، اكثر فيلم هاي
رنگي هستند و از افكت هاي كامپيوتري استفاده مي‌شود. اما يكي از بزرگترين تغييرات
در زمينه صدا رخ داده است.
در نمايش خانه‌هاي دهه 1930 ، كل سيستم صوتي يك بلندگوي مجزا يا مجموعه‌اي از بلندگوها بود كه پشت صحنه نمايش قرار مي‌گرفت.
امروزه تماشاگران فيلم و سينما انتظارات بيشتري دارند و توقع دارند صدا را از تمام جهات بشنوند.
در اين مقاله نگاهي به سيستم هاي داراي صداي محيطي مي‌اندازيم كه به سيستم استاندارد سينمايي مبدل شده است. همچنين نگاهي به سيستم هاي داراي صداي محيط خانگي مي‌اندازيم و امكان آغاز ساخت را به شما مي‌دهيم.
صداي محيطي چيست؟
روش هاي متعددي براي ساخت و ارائه يك سيستم ضبط صدا وجود دارد.ساده‌ترين روشي كه در فيلم هاي اوليه بكار مي‌رفت، مونوفونيك يا به عبارت ساده‌تر Mono ناميده مي‌شود.مونو، بدين معني است كه تمام صدا روي يك تراك صوتي يا كانال ضبط مي‌شود كه معمولاً روي يك بلندگو پخش مي‌گردد.
ضبط دو كاناله كه در آن صدا روي دو بلندگو در دو طرف شنونده پخش مي‌شود، اغلب Stereo ناميده مي‌شود.
صداي دو كاناله يا همان استريو ، فرمت استاندارد براي پخش كننده هاي استريوي خانگي، تلويزيون و راديوهاي FM مي‌باشد.
ساده ترين روش براي ضبط صدا به روش دو كاناله ( كه ضبط‌هاي دوگوشي نيز ناميده مي‌شود) با دو ميكروفون انجام مي‌گردد .در ضبط صدا به روش Surround ، اين ايده يك گام به جلوتر رفت و كانال‌هاي صوتي بيشتري را افزود. بطوري كه صدا از سه يا چند جهت به گوش مي‌رسد.
اگرچه واژه « صداي محيطي » از نظر فني ، به سيستم هاي چند كاناله خاص اطلاق مي‌شود كه توسط آزمايشگاه هاي Dolby طراحي شده اند اما معمولاً به عنوان واژه‌اي كلي براي سيستم‌هاي سينمايي و سيستم‌هاي صوتي چند كاناله سينماي خانگي بكار مي‌رود. در اين مقاله، ما آن را در اين حالت كلي بكار مي‌بريم.
در سيستم‌هاي ضبط Surround ، ميكروفون‌هاي خاصي وجود دارد كه صداي محيطي را ضبط مي‌كند. (با ضبط صدا در سه يا چند جهت)، اما اين روشي استاندارد براي توليد يك تراك صوتي نمي‌باشد. تقريباً تمام تراك‌هاي صوتي فيلم در يك استوديويي به نام Mixing Studio تركيب و ايجاد مي‌شوند.
گروهي كه مسئوليت اديت و ميكس صدا را بر عهده دارند، تراك‌هاي مختلف صداهاي ضبط شده (گفتگوهايي ضبط شده ، افكت‌هاي صوتي ضبط شده و موسيقي فيلم ) را گرفته و سپس تصميم مي‌گيرند كه از كدام كانال يا كانال‌هاي صوتي استفاده كنند.
در ادامه مطالب بيشتري در خصوص چگونگي ايجاد صداي Surround ، مي‌آموزيم و در مي‌يابيم كه چگونه در سالن‌هاي نمايش از آنها استفاده مي‌شود.
صداهاي محيطي اوليه
در طول سال‌ها، رويكردهاي بسياري متفاوتي در قبال صداي محيطي وجود داشت. فيلمFantasia (1941) محصول والت ديسني، يكي از اولين فيلم‌هاي داراي صداي محيطي بود كه مخاطبين را در موسيقي كلاسيك غوطه‌ور مي‌ساخت.
ويليام گاريني، مهندس صوت والت ديسني هر بخش اركستر را به صورت مجزا ضبط كرد و آنها را براي توليد 4 تراك صوتي مجزا ، تركيب نمود كه به عنوان تراك‌هاي نوري روي يك حلقه فيلم مجزا ضبط شدند.اين 4 تراك ، از اسپيكرهاي مختلفي كه پيرامون سالن قرار گرفته بودند، پخش مي‌شدند. درهنگام نمايش فيلم در سالن ( مجهز به اين تکنولوژي ) ، به نظر مي‌رسيد كه موسيقي دور تالار مي‌گشت.
براي نمايش فيلم Fantasia به صورت صداي محيطي ، يك سالن بايد تجهيزات اضافي براي پخش تراك صوتي و همچنين يك مجموعه اسپيكر گران قيمت داشته باشد.در آن زمان به دليل گران بودن تجهيزات ، سيستم صداي محيطي به طور كامل اجرا و همه گير نشد و تا اواخر دهه 1950، بسياري از فيلم‌هاي هاليود با قالب‌هاي چند كاناله ساده‌تري كد گذاري مي‌شدند.
مجموعه سالن‌هاي مختلف و متعدد ، شامل Cinerama و Cinemascope در اين عصر ظهور كردند. اما اكثر آنها از فناوري‌هاي صداي stereophonic يا theater stereo استفاده مي‌كردند.
صداي stereophonic
صداي استريوفونيك از 4 ( يا بيشتر ) تراك صوتي (تراک مغناطيسي آنالوگ) در لبه‌هاي فيلم استفاده مي‌كرد.
تراك‌هاي مغناطيسي نمي‌توانند صداهايي به وضوح تراك‌هاي صوتي نوري توليد نمايند اما فضاي بسيار كمتري را در فيلم اشغال مي‌كنند. فرمت استاندارد فيلم ، فضاي كافي براي بيش از دو تراك نوري را نداشت، اما در عوض امکان قرار دادن 6 تراك مغناطيسي در اطراف فيلم ، امکان‌پذير ممكن بود.
سيستم 4 كاناله رايج ، شامل يك كانال براي اسپيكر سمت چپ ، يك كانال براي فعال كردن اسپيكر سمت راست، يك كانال براي اسپيكر مركزي و يك كانال براي فعال كردن اسپيكرهاي محيطي در كناره‌ها و عقب سالن بود.
در اين فيلم‌ها اكثر صداها روي كانال‌هاي جلويي( Front ) به شكلي ضبط مي‌شوند كه به نظر مي‌رسد كلمات به جلوي صفحه مي‌آيند. وقتي يك بازيگر در طرف چپ صفحه صحبت مي‌كند ،صداي گفتگو از اسپيكر سمت چپ و وقتي در سمت راست صحبت مي‌كند، صدا از اسپيكر سمت راست به گوش مي‌رسد. اكثر گفتگوها نيز به سمت اسپيكرهاي مركزي هدايت مي‌شوند كه به هدايت يا متمركز كردن صداها روي صفحه نمايش كمك مي‌كنند. تراك ( يا تراك‌هاي) عقبي معمولاً براي «افكت‌هاي صوتي» از قبيل صداهاي پيش زمينه محيط يا صدايي كه از خارج صفحه مي‌آيد استفاده مي‌شوند.
در سال‌هاي دهه 1970 آزمايشگاه‌هاي دالبي يك فرمت جديد صوتي را براساس همين پيكربندي مطرح نمود. در ادامه خواهيم ديد كه چه چيزي اين سيستم را به استاندارداي جديد براي صداي نمايش مبدل ساخته است.
Dolby Stereo
در نمايش خانه‌هاي دهه 1930 ، كل سيستم صوتي يك بلندگوي مجزا يا مجموعه‌اي از بلندگوها بود كه پشت صحنه نمايش قرار مي‌گرفت.
امروزه تماشاگران فيلم و سينما انتظارات بيشتري دارند و توقع دارند صدا را از تمام جهات بشنوند.
در اين مقاله نگاهي به سيستم هاي داراي صداي محيطي مي‌اندازيم كه به سيستم استاندارد سينمايي مبدل شده است. همچنين نگاهي به سيستم هاي داراي صداي محيط خانگي مي‌اندازيم و امكان آغاز ساخت را به شما مي‌دهيم.
صداي محيطي چيست؟
روش هاي متعددي براي ساخت و ارائه يك سيستم ضبط صدا وجود دارد.ساده‌ترين روشي كه در فيلم هاي اوليه بكار مي‌رفت، مونوفونيك يا به عبارت ساده‌تر Mono ناميده مي‌شود.مونو، بدين معني است كه تمام صدا روي يك تراك صوتي يا كانال ضبط مي‌شود كه معمولاً روي يك بلندگو پخش مي‌گردد.
ضبط دو كاناله كه در آن صدا روي دو بلندگو در دو طرف شنونده پخش مي‌شود، اغلب Stereo ناميده مي‌شود.
صداي دو كاناله يا همان استريو ، فرمت استاندارد براي پخش كننده هاي استريوي خانگي، تلويزيون و راديوهاي FM مي‌باشد.
ساده ترين روش براي ضبط صدا به روش دو كاناله ( كه ضبط‌هاي دوگوشي نيز ناميده مي‌شود) با دو ميكروفون انجام مي‌گردد .در ضبط صدا به روش Surround ، اين ايده يك گام به جلوتر رفت و كانال‌هاي صوتي بيشتري را افزود. بطوري كه صدا از سه يا چند جهت به گوش مي‌رسد.
اگرچه واژه « صداي محيطي » از نظر فني ، به سيستم هاي چند كاناله خاص اطلاق مي‌شود كه توسط آزمايشگاه هاي Dolby طراحي شده اند اما معمولاً به عنوان واژه‌اي كلي براي سيستم‌هاي سينمايي و سيستم‌هاي صوتي چند كاناله سينماي خانگي بكار مي‌رود. در اين مقاله، ما آن را در اين حالت كلي بكار مي‌بريم.
در سيستم‌هاي ضبط Surround ، ميكروفون‌هاي خاصي وجود دارد كه صداي محيطي را ضبط مي‌كند. (با ضبط صدا در سه يا چند جهت)، اما اين روشي استاندارد براي توليد يك تراك صوتي نمي‌باشد. تقريباً تمام تراك‌هاي صوتي فيلم در يك استوديويي به نام Mixing Studio تركيب و ايجاد مي‌شوند.
گروهي كه مسئوليت اديت و ميكس صدا را بر عهده دارند، تراك‌هاي مختلف صداهاي ضبط شده (گفتگوهايي ضبط شده ، افكت‌هاي صوتي ضبط شده و موسيقي فيلم ) را گرفته و سپس تصميم مي‌گيرند كه از كدام كانال يا كانال‌هاي صوتي استفاده كنند.
در ادامه مطالب بيشتري در خصوص چگونگي ايجاد صداي Surround ، مي‌آموزيم و در مي‌يابيم كه چگونه در سالن‌هاي نمايش از آنها استفاده مي‌شود.
صداهاي محيطي اوليه
در طول سال‌ها، رويكردهاي بسياري متفاوتي در قبال صداي محيطي وجود داشت. فيلمFantasia (1941) محصول والت ديسني، يكي از اولين فيلم‌هاي داراي صداي محيطي بود كه مخاطبين را در موسيقي كلاسيك غوطه‌ور مي‌ساخت.
ويليام گاريني، مهندس صوت والت ديسني هر بخش اركستر را به صورت مجزا ضبط كرد و آنها را براي توليد 4 تراك صوتي مجزا ، تركيب نمود كه به عنوان تراك‌هاي نوري روي يك حلقه فيلم مجزا ضبط شدند.اين 4 تراك ، از اسپيكرهاي مختلفي كه پيرامون سالن قرار گرفته بودند، پخش مي‌شدند. درهنگام نمايش فيلم در سالن ( مجهز به اين تکنولوژي ) ، به نظر مي‌رسيد كه موسيقي دور تالار مي‌گشت.
براي نمايش فيلم Fantasia به صورت صداي محيطي ، يك سالن بايد تجهيزات اضافي براي پخش تراك صوتي و همچنين يك مجموعه اسپيكر گران قيمت داشته باشد.در آن زمان به دليل گران بودن تجهيزات ، سيستم صداي محيطي به طور كامل اجرا و همه گير نشد و تا اواخر دهه 1950، بسياري از فيلم‌هاي هاليود با قالب‌هاي چند كاناله ساده‌تري كد گذاري مي‌شدند.
مجموعه سالن‌هاي مختلف و متعدد ، شامل Cinerama و Cinemascope در اين عصر ظهور كردند. اما اكثر آنها از فناوري‌هاي صداي stereophonic يا theater stereo استفاده مي‌كردند.
صداي stereophonic
صداي استريوفونيك از 4 ( يا بيشتر ) تراك صوتي (تراک مغناطيسي آنالوگ) در لبه‌هاي فيلم استفاده مي‌كرد.
تراك‌هاي مغناطيسي نمي‌توانند صداهايي به وضوح تراك‌هاي صوتي نوري توليد نمايند اما فضاي بسيار كمتري را در فيلم اشغال مي‌كنند. فرمت استاندارد فيلم ، فضاي كافي براي بيش از دو تراك نوري را نداشت، اما در عوض امکان قرار دادن 6 تراك مغناطيسي در اطراف فيلم ، امکان‌پذير ممكن بود.
سيستم 4 كاناله رايج ، شامل يك كانال براي اسپيكر سمت چپ ، يك كانال براي فعال كردن اسپيكر سمت راست، يك كانال براي اسپيكر مركزي و يك كانال براي فعال كردن اسپيكرهاي محيطي در كناره‌ها و عقب سالن بود.
در اين فيلم‌ها اكثر صداها روي كانال‌هاي جلويي( Front ) به شكلي ضبط مي‌شوند كه به نظر مي‌رسد كلمات به جلوي صفحه مي‌آيند. وقتي يك بازيگر در طرف چپ صفحه صحبت مي‌كند ،صداي گفتگو از اسپيكر سمت چپ و وقتي در سمت راست صحبت مي‌كند، صدا از اسپيكر سمت راست به گوش مي‌رسد. اكثر گفتگوها نيز به سمت اسپيكرهاي مركزي هدايت مي‌شوند كه به هدايت يا متمركز كردن صداها روي صفحه نمايش كمك مي‌كنند. تراك ( يا تراك‌هاي) عقبي معمولاً براي «افكت‌هاي صوتي» از قبيل صداهاي پيش زمينه محيط يا صدايي كه از خارج صفحه مي‌آيد استفاده مي‌شوند.
در سال‌هاي دهه 1970 آزمايشگاه‌هاي دالبي يك فرمت جديد صوتي را براساس همين پيكربندي مطرح نمود. در ادامه خواهيم ديد كه چه چيزي اين سيستم را به استاندارداي جديد براي صداي نمايش مبدل ساخته است.
Dolby Stereo
هیچ کالای در این دسته بندی وجود ندارد.